Historia Świetlicy Terapeutycznej
Świetlica Terapeutyczna przy Szkole Podstawowej Nr 2 z oddziałami sportowymi została powołana 2.11.1987 r. decyzją Kuratorium Oświaty i Wychowania w Gdańsku, jako pierwsza tego typu, specjalistyczna placówka pomocy dzieciom na Wybrzeżu i druga w Polsce. Świetlica miała być antidotum na problemy wychowawcze z dziećmi, szczególnie w dużej, liczącej wówczas, blisko trzy tysiące uczniów, szkole. Podstawą programu i inspiracją była koncepcja powstawania i eliminowania zaburzeń zachowania u dzieci, opracowana przez Zespół pracowników Ośrodka Rozwoju Umiejętności Wychowawczych PTP w Warszawie, pod kierunkiem Jacka Strzemiecznego.
Świetlica powstała jako efekt współpracy Wojewódzkiej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej (obecnie PPP Nr 7), przy szczególnym zaangażowaniu psycholog Ewy Wojciszke i życzliwym wsparciu dyrektor poradni Jolanty Wiśniewskiej, pedagoga szkolnego w SP nr 2 Anny Ogonowskiej i dyrektor szkoły Krystyny Tarki. Działaniom tym towarzyszyła Władysława Gnatowska – wizytator Kuratorium Oświaty i Wychowania w Gdańsku – osoba „niezwykła”, dzięki której sprawy ludzkie: potrzeby dzieci i młodzieży, problemy i sugestie pedagogów i psychologów były zawsze priorytetowe w stosunku do formalnych przepisów. W tych warunkach, przez pierwsze lata działania, terapeuci ze Świetlicy Terapeutycznej mieli przestrzeń do poszukiwania, eksperymentowania i weryfikowania tego, co służyło osiąganiu celów terapeutycznych w pracy socjoterapeutycznej z dziećmi i młodzieżą oraz ich rodzicami.
Przez ponad 30 lat zmianie ulegały priorytety, formy i metody pracy. Wzmocniona została metoda kontraktu, wykorzystywana zarówno w pracy z dziećmi i młodzieżą - uczestnikami zajęć, jak i we współpracy z ich rodzicami. Konsekwencją było bardziej celowe wykorzystanie struktury zajęć - głównej funkcji socjoterapii. Służyło to oddawaniu uczestnikom częściowej kontroli nad przebiegiem zajęć, pozostawiając im przestrzeń do podejmowania osobistych decyzji i dokonywania wyborów, pod kierunkiem prowadzących, czuwających nad prawidłowym przebiegiem procesu grupowego. Dzieci nabierały większego zaufania do siebie samych – do własnych możliwości i umiejętności oraz uczyły się przyjmowania odpowiedzialności za własne zachowanie.
Kluczowa stawała się prostota i oszczędność w formie oraz koncentracja na treści procesu. W ten sposób wzrastała konsekwencja w realizowaniu idei i zasad socjoterapii, zwiększała się przejrzystość celów i wzmacniała pewność podejmowanych działań. Dziecko i jego problemy stopniowo stawały się centrum uwagi, zajmując miejsce „problemów z dzieckiem”, widzianych oczami dorosłych.
Wyodrębnieniu uległy role: prowadzącego i współprowadzącego grupę.
Początkowo oferta Świetlicy Terapeutycznej skierowana była do uczniów z klas: I – III szkoły podstawowej – z zajęć korzystało wówczas 30 dzieci. Wraz z rozwojem świetlicy pomocą terapeutyczną obejmowani byli stopniowo uczniowie z klas starszych, w tym gimnazjalnych.
Wzmocnieniu ulegał zespół świetlicy. Z trzech do sześciu wzrosła liczba psychologów i pedagogów zatrudnionych w świetlicy. Pracownicy systematycznie rozwijali osobiste i zawodowe kompetencje: trenerskie i terapeutyczne (uzyskali certyfikaty szkół: Gestalt, NLP, BSFT). Integracja zespołu postępowała w miarę wzrostu spójności filozofii pracy i życia – wzrastał poziom zrozumienia i porozumienia w zespole, zgodnie z zasadami pracy terapeutycznej: otwartości w komunikacji, bliskości relacji i wzajemnego wsparcia. To sprzyjało rozszerzaniu działalności świetlicy i wzroście gotowości do dzielenia się doświadczeniem. W ramach świetlicy, obok zajęć socjoterapeutycznych, rozpoczął działalność Punkt Konsultacyjny, zrzeszony w Ogólnopolskiej Sieci Placówek „Niebieska Linia”, zajmujących się pomocą osobom doświadczającym przemocy.
Pracownicy świetlicy inicjowali i angażowali się w przedsięwzięcia badawcze (CAST – ankieta diagnozująca problemy alkoholowe w rodzinach uczniów rekrutujących się ze szkół na Morenie, badania ankietowe w klasach terapeutycznych oraz sportowych SP Nr 2), realizowali programy profilaktyczne („Elementarz” i „Spójrz inaczej”), prowadzili zajęcia warsztatowe w klasach oraz szkolenia dla nauczycieli i pracowników administracyjnych szkoły, prowadzili zajęcia stażowe dla psychologów i pedagogów, rozpoczynających pracę w świetlicach socjoterapeutycznych na terenie Gdańska i województwa pomorskiego. Działania te realizowane były we współpracy m.in. z: PARPA, Pełnomocnikiem Wojewody i Pełnomocnikiem Prezydenta ds. PiRPA, GKRPA, GCPU, CIK PCK.
W roku szkolnym 2018/2019 decyzją MEN zmianie uległa nazwa zajęć prowadzonych w świetlicy. Zajęcia socjoterapeutyczne zostały zastąpione zajęciami rozwijającymi kompetencje emocjonalno-społeczne, których celem jest wspieranie potencjału rozwojowego uczniów i stwarzanie im warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa w funkcjonowaniu psychospołecznym. Nadal są to zajęcia grupowe, zorganizowane zgodnie z zasadami pracy terapeutycznej, obejmujące dzieci mające trudności emocjonalne oraz potrzebujące wsparcia w relacjach społecznych. W zespole świetlicy pracuje jeden psycholog i czterech pedagogów, którzy prowadzą zajęcia dla około 120 uczniów.
